Biyopsi

Temmuz 1, 2023

Biyopsi, vücuttan hücre veya doku örneklerinin mikroskop altında daha yakından incelenmesini içeren tıbbi bir işlemdir. Bu süreç, patologların hücresel yapıyı gözlemlemesine ve örnekte hastalık durumlarının varlığını tespit etmesine olanak tanıyarak hastalıkları, özellikle kanseri teşhis etmek için önemlidir.

biyopsi türleri

Biyopsiler, şüphelenilen hastalığın konumuna ve niteliğine bağlı olarak çeşitli yöntemler kullanılarak yapılabilir. Bazı yaygın türler şunları içerir:

• İnce iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB): İnce bir iğne ile kaslardan, kemiklerden veya organlardan doku veya sıvı örnekleri alınır.
• Eksizyonel biyopsi: Muayene ve test için bir yumrunun veya hedeflenen alanın tamamının çıkarılmasını içerir.
• İnsizyonel biyopsi: Muayene için anormal dokunun sadece küçük bir kısmı kesilir.
• Endoskopik biyopsi: Mide veya kolon gibi vücudun iç kısmından doku toplamak için, ışık ve kamera ile donatılmış ince, esnek bir tüp olan endoskopla gerçekleştirilir.
• Cilt biyopsisi: Küçük bir deri örneği almayı içerir.

Seçilen biyopsi tekniği, şüphelenilen anormalliğin boyutu, yeri ve türü gibi çeşitli faktörlere bağlıdır. Biyopsi sonrasında toplanan örnekler slaytlar üzerinde hazırlanır ve tedavi kararlarına yön veren tanıyı sağlayan patologlar tarafından incelenir.

Biyopsi yapma nedenleri

Biyopsiler çeşitli nedenlerle yapılır, öncelikle hastalıkların teşhisi ve yönetimi için. Biyopsi yapmanın yaygın nedenleri şunlardır:

• Tanı: Biyopsi yapmanın birincil nedeni, özellikle röntgen veya MRI gibi görüntüleme testleri anormal doku alanı gösterdiğinde, bir hastalığı veya durumu teşhis etmektir. Biyopsiler kanserin, inflamatuar durumların, enfeksiyonların ve diğer patolojilerin varlığını doğrulayabilir veya dışlayabilir.
• Hastalığın türü ve derecesi: Kanser vakalarında biyopsi kanserin türünü, sınıf (saldırganlık) ve en etkili tedavi planını seçmek için gerekli olan diğer özellikler.
• Kanserin evresi: Biyopsiler, hastalığın ne kadar ilerlemiş olduğunu, yayılıp yayılmadığını ve eğer öyleyse ne kadar uzağa yayıldığını göstererek kanserin evrelendirilmesine yardımcı olabilir. Bu bilgi prognoz ve uygun tedavi stratejisinin seçilmesi için çok önemlidir.
• Tedavi planlaması: Bir tümörün veya lezyonun hücresel yapısı hakkında biyopsiden elde edilen ayrıntılı bilgiler, doktorların tedaviyi hastalığın spesifik türüne göre uyarlamasına yardımcı olur. Örneğin, belirli hedefe yönelik tedaviler yalnızca biyopsi analizi yoluyla belirlenebilen spesifik genetik belirteçlere sahip kanserlere karşı etkilidir.
• Tedavi yanıtının izlenmesi: Biyopsiler ayrıca hastalığın tedaviye ne kadar iyi yanıt verdiğini değerlendirmek için tedavi sırasında veya sonrasında da kullanılabilir. Örneğin, kanser hücrelerinde azalma veya özelliklerinde değişiklik olması tedavinin etkinliğini gösterebilir.
• Inflamatuar hastalıklar: Kanserin ötesinde, biyopsiler, dokuların şeklini analiz ederek çeşitli inflamatuar hastalıkları teşhis etmek için kullanılır. iltihap doku örneklerinde. Bu, farklı tipteki inflamatuar durumlar arasında ayrım yapmaya ve uygun tedavileri seçmeye yardımcı olabilir.
• Enfeksiyonlar: Biyopsiler, enfeksiyon etkeninin doku örneklerinde doğrudan gözlemlenmesine olanak tanıyarak, özellikle mantarların, parazitlerin veya olağandışı bakterilerin neden olduğu enfeksiyonları tanımlayabilir.

Biyopsinin sınırlamaları nelerdir?

Biyopsiler genellikle anormal dokuyu tamamen çıkarmak veya bir hastalığı tedavi etmek için kullanılmaz. Örneğin, göğüsteki bir kitleden biyopsi yapıldığında, bu genellikle kitlenin tamamının alınmasını gerektirmez. Biyopsinin asıl amacı tanısaldır; kitlenin ne olduğunu tespit etmek. Eğer kitlenin tamamen ortadan kaldırılması gerekiyorsa daha kapsamlı bir cerrahi operasyon (örn. kesip çıkarma or rezeksiyonu, üstlenilecekti.

Biyopside yalnızca küçük bir doku kesiti örneklenir; bu, örneklenmemiş dokunun tanıyı etkileyebilecek önemli bilgiler içerebileceği anlamına gelir. Bu nedenle patologlar tanılarını yalnızca inceledikleri biyopsi örneğinin özelliklerine göre koyarlar.

Bu yaklaşım bazen ön veya kısmi tanıya yol açabilir. Örneğin, büyük bir tümörden alınan biyopsi, kanserin varlığını doğrulayabilir ancak kanser türünü belirtmeyebilir. Tümör tamamen çıkarılıp incelendikten sonra daha ayrıntılı bir teşhis sağlanır ve tüm dokunun kapsamlı bir analizine olanak sağlanır.