Mutasyon

A mutasyon bir hücrenin nasıl çalışması gerektiğine dair talimatlar sağlayan bir DNA parçası olan gendeki bir değişikliktir. Bir moleküler patoloji raporunda, "mutasyon" kelimesi tümörün DNA'sında genetik bir değişiklik olduğu anlamına gelir. Bazı mutasyonlar zararsızdır, diğerleri ise kanser gelişimine katkıda bulunabilir veya tümörün tedaviye nasıl yanıt verdiğini etkileyebilir.

Mutasyonlar neden meydana gelir?

Mutasyonlar birçok nedenden dolayı meydana gelebilir. Bazen, hücreler DNA'larını kopyalarken hata yaptığında şans eseri meydana gelirler. Zararlı kimyasallara veya radyasyona maruz kalma gibi çevresel faktörler de DNA'ya zarar vererek mutasyonlara neden olabilir. Ebeveynlerden geçen kalıtsal mutasyonlar doğumdan itibaren mevcuttur, diğerleri iseOlarak bilinen somatik mutasyonlar, zamanla gelişir.

Mutasyon meydana geldikten sonra hücreye ne olur?

Bazı mutasyonlar hücreyi hiç etkilemeyebilir ve hücre normal şekilde çalışmaya devam eder. Diğer mutasyonlar hücrenin nasıl davrandığını bozabilir, daha hızlı büyümesine, bölünmeyi durdurma sinyallerini görmezden gelmesine veya hücre ölümünün normal sürecinden kaçınmasına neden olabilir. Yeterince zararlı mutasyon birikirse hücre kanserli hale gelebilir ve kontrolsüz bir şekilde bölünebilir.

Mutasyonlar kansere nasıl sebep olur?

Bazı mutasyonlar hücre büyümesini kontrol eden genleri etkiler. Bunlar hücrelerin çok hızlı bölünmesine veya büyümeyi durdurmak için normal sinyallere direnmesine yol açabilir. Hasarlı DNA'yı onaran veya hücre döngüsünü kontrol edenler gibi anahtar genlerdeki mutasyonlar kanser hücrelerine hayatta kalma avantajı sağlayabilir. Bu mutasyonlar diğer hücrelere yayılırsa tümör oluşturabilirler.

Tüm mutasyonlar kansere yol açar mı?

Hayır, tüm mutasyonlar kansere yol açmaz. Bazı mutasyonlar zararsızdır ve hücrenin nasıl çalıştığı üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Bunlara şunlar denir: iyi huylu mutasyonlar. Diğerleri bir hücrenin davranışını hastalığa neden olmadan sadece hafifçe değiştirebilir. Kanser, belirli kritik genlerde mutasyonlar biriktiğinde, hücreleri sağlıklı ve dengeli tutan normal kontrol sistemlerini bozduğunda ortaya çıkar.

Bir mutasyonun onkojenik olarak tanımlanması ne anlama gelir?

Mutasyona ne denir? onkojenik kanser gelişimine katkıda bulunuyorsa. Terim, kelimeden gelir onkogen, mutasyona uğradığında kontrolsüz hücre büyümesini yönlendiren bir geni ifade eder. Onkojenik mutasyonlar, normal hücreleri kanser hücrelerine dönüştürmede hayati öneme sahiptir ve genellikle belirli kanser tedavileri tarafından hedef alınır.

Patologlar mutasyonları nasıl test eder?

Patologlar tümör hücrelerindeki mutasyonları bulmak için çeşitli yöntemler kullanırlar. Başlıca test yöntemleri şunlardır:

• Yeni Nesil Dizileme (NGS): NGS, patologların çok çeşitli mutasyonları tespit etmek için aynı anda birden fazla geni dizilemesini sağlar. Bu, kişiselleştirilmiş kanser tedavisi için güçlü bir araçtır.
• Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR): PCR, bilinen mutasyonları aramak için DNA'nın belirli bölümlerini çoğaltır. Özellikle ilgi duyulan küçük bölgeleri hedeflerken faydalıdır.
• Sanger Sıralaması: DNA'nın daha küçük bölgelerini dizilemek için kullanılan eski ama hala güvenilir bir yöntem; bilinen mutasyonları tespit etmeye yardımcı olur.
• İmmünohistokimya (IHC): IHC, belirli mutasyonlardan etkilenen proteinleri arar. Örneğin, bir tümörün mutasyona uğramış bir gen nedeniyle çok fazla protein üretip üretmediğini gösterebilir.

Bu testlerin sonuçları patoloji raporuna eklenecek ve ya mutasyonun varlığını doğrulayacak ya da mutasyon bulunmadığını belirtecektir. Belirli bir mutasyon tespit edilirse, raporda ilgili genler belirtilecektir.

İşte bir mutasyon sonucunun moleküler patoloji raporunda nasıl görünebileceğine dair bir örnek:

Testi: Yeni Nesil Dizileme (NGS) Paneli
Sonuç: için olumlu ID numarası mutasyon (R132H)

Yorumlama: Bir mutasyon tespit edildi ID numarası gen, 132. pozisyondaki amino asidi argininden (R) histidine (H) değiştirir. Bu mutasyon sıklıkla gliomalarda ve diğer bazı tümörlerde bulunur ve hücrelerin enerjiyi nasıl işlediğini değiştirerek tümör gelişiminde rol oynar. Bu mutasyona sahip tümörler, ivosidenib gibi belirli hedefli tedavilere yanıt verebilir.

Bu örnekte, rapor bir mutasyonu tanımlıyor ID numarası kanser büyümesine yol açabilen anormal bir protein üreten gen. R132H mutasyonu, genellikle gliomalarda (bir beyin tümörü türü) görülen gen içindeki belirli bir değişikliktir. Tümörün bu mutasyona sahip olduğunu bilmek, tedaviyi yönlendirmeye yardımcı olur çünkü ivosidenib gibi belirli hedefli ilaçlar, bu mutasyona uğramış proteinin etkilerini engellemek üzere tasarlanmıştır. Olumlu bir sonuç, prognoz ve olası tedavi seçenekleri hakkında önemli bilgiler sağlayabilir.

En sık görülen mutasyonlar ve bunlarla ilişkili kanserler nelerdir?

Aşağıda bazı yaygın mutasyonların ve bunların sıklıkla görüldüğü kanserlerin bir listesi bulunmaktadır:

• TP53: Meme, yumurtalık ve kolon tümörlerinde bulunur.
• KRAS: Akciğer, pankreas ve kolon kanserlerinde görülür.
• EEGFR: Akciğer kanseri ve glioblastomalarda sık görülür.
• BRAF: Melanom, tiroid ve kolon tümörlerinde bulunur.
• IDH1/IDH2: Gliomalar ve lösemilerle ilişkilidir.
• ALK: Akciğer kanseri ve bazı lenfomalarda bulunur.
• HER2 (ERBB2): Meme ve mide tümörlerinde bulunur.
• FLT3: Akut miyeloid lösemide sıklıkla mutasyona uğrar.
• NPM1: Akut miyeloid lösemide görülür.
• JAK2: Miyeloproliferatif bozukluklarda mevcuttur.
• PTEN: Endometrium ve meme kanserinde sık görülür.
• RET: Tiroid kanseri ve multipl endokrin neoplazilerde bulunur.
• TANIŞMAK: Böbrek ve akciğer tümörlerinde görülür.
• CTNNB1: Karaciğer kanserinde ve bazı endometrial tümörlerde bulunur.
• PIK3CA: Meme, kolon ve endometrium kanserinde yaygındır.
• MYC: Burkitt lenfoma ve diğer agresif kanserlerde mevcuttur.
• GNŞ/GNŞ11: Uvea melanomunda bulunur.
• CDKN2A: Pankreas kanseri ve melanomda görülür.
• MLH1/MSH2: Lynch sendromu ve kolon, endometriyal ve mide kanseriyle bağlantılıdır.
• ÇENTİK1: T hücreli lösemilerde bulunur.
• TERT promotörü: Glioblastomalarda ve tiroid kanserinde görülür.
• SMAD4: Pankreas ve kolorektal kanserlerde sık görülür.
• NF1: Nörofibromatozis ve gliomalarla ilişkilidir.
• RB1: Retinoblastoma ve küçük hücreli akciğer kanserinde görülür.
• FİLK2: Yumurtalık granüloza hücre tümörlerinde bulunur.
• KİT: Gastrointestinal stromal tümörlerde (GİST) görülür.
• PDGFRA: Gastrointestinal stromal tümörlerde (GİST) sık görülür.
• EZH2: Foliküler lenfomada bulunur.
• İDH1/2: Akut miyeloid lösemi ve gliomalarda görülür.
• TET2: Miyelodisplastik sendromlarda bulunur.
• SRSF2: Miyelodisplastik sendromlarda ve kronik miyelomonositik lösemide bulunur.
• ASXL1: Kronik miyeloid neoplazmalarda sık görülür.
• DNMT3A: Akut miyeloid lösemide görülür.
• ÇALIŞTIRX1: Lösemilerle ilişkilidir.
• GATA2: Kalıtsal hematolojik bozukluklarla bağlantılıdır.
• ETV6: Lösemi ve lenfomalarda görülür.
• CCND1: Manto hücreli lenfoma ile ilişkilidir.
• FGFR3: Mesane ve rahim ağzı kanserinde görülür.
• KMT2A: Akut lösemi ile bağlantılıdır.
• CİC: Nadir görülen beyin tümörlerinde bulunur.

Her mutasyon, bulundukları kanserlerde önemli bir rol oynar. Bunların tanımlanması tanıyı doğrular ve doktorların bu genetik değişiklikleri hedef almak üzere özel olarak tasarlanmış tedavileri seçmelerine yardımcı olur.

MyPathologyReport ile ilgili makaleler

Kanser biyobelirteçleri

Fusion