Plasmacelneoplasma

door Rosemarie Tremblay-LeMay MD MSc FRCPC en Vathany Kulasingam, PhD, FCACB
2 maart 2022

Wat is een plasmacelneoplasma?

Een plasmacelneoplasma is een vorm van kanker die begint met gespecialiseerde immuuncellen genaamd plasma cellen. Normale plasmacellen maken verschillende soorten eiwitten genaamd immunoglobulinen (antilichamen) die het lichaam helpen beschermen tegen micro-organismen zoals: virussen. Daarentegen maken alle plasmacellen in een plasmacelneoplasma hetzelfde type immunoglobuline. De afwijkende plasmacellen maken ook veel meer immunoglobuline aan dan normale plasmacellen.

Wat zijn plasmacellen?

Plasma cellen het leven beginnen als een gespecialiseerd type immuuncel, B-lymfocyten genaamd. Zodra een B-lymfocyt in een plasmacel verandert, heeft hij het vermogen om speciale eiwitten te produceren die immunoglobulinen (Ig), ook wel antilichamen genoemd. Immunoglobulinen beschermen ons lichaam door zich aan bacteriën te hechten en virussen, waardoor ze gemakkelijker van het lichaam te verwijderen zijn. Immunoglobulinen kunnen zich ook hechten aan abnormale cellen of cellen die niet meer normaal functioneren.

Immunoglobulinen bestaan ​​uit vier delen en elk deel wordt een keten genoemd. Eén immunoglobuline bestaat uit twee zware ketens en twee lichte ketens. Er zijn vijf verschillende soorten zware ketens, genaamd A, G, D, E, M, en twee verschillende soorten lichte ketens genaamd kappa en lambda. Elke combinatie van zware en lichte ketens kan worden gebruikt om een ​​immunoglobuline te maken. Met deze opties kan uw lichaam veel verschillende soorten immunoglobulinen produceren (bijvoorbeeld IgA kappa, IgG lambda, enz.).

Terwijl het immuunsysteem het vermogen heeft om veel verschillende soorten immunoglobulinen te maken, maakt elke plasmacel slechts één soort immunoglobuline aan. Omdat ons immuunsysteem miljoenen verschillende plasmacellen maakt, is het normaal om op elk moment veel verschillende soorten immunoglobulinen in het lichaam aan te treffen.

Welke tests voeren artsen uit om abnormale immunoglobulinen op te sporen?

Uw arts kan een test bestellen die serumeiwitelektroforese wordt genoemd om de immunoglobulinen in uw bloed of urine te zien. De resultaten van de test verschijnen als een lijn in een grafiek. Een normaal resultaat ziet eruit als een lijn met veel kleine bultjes. Elke kleine bobbel in de lijn is een ander type immunoglobuline. Een abnormaal resultaat toont een grote piek (zie het zwarte gebied in de afbeelding hieronder). Deze grote piek is het abnormale immunoglobuline. Andere tests kunnen de ophoping van lichte ketens in uw bloed of urine aantonen.

De abnormale plasmacellen in een plasmacelneoplasma zullen slechts één type immunoglobuline produceren. Dit zal resulteren in verhoogde hoeveelheden IgG of IgA (of zelden IgD of IgE) en een overmatige hoeveelheid kappa of lambda in vergelijking met normaal.

Hoe stellen pathologen de diagnose plasmacelneoplasma?

De diagnose plasmacelneoplasma wordt meestal gesteld nadat uw arts een klein stukje van uw beenmerg heeft genomen in een procedure die een biopsie. Bij sommige patiënten vormen de abnormale plasmacellen een tumor buiten het bot. In die situatie kan uw arts in plaats daarvan een biopsie van die tumor uitvoeren. In zeldzame gevallen kunnen de plasmacellen in uw bloed worden gezien. Het weefsel wordt vervolgens naar uw patholoog gestuurd die het onder de microscoop onderzoekt.

Door het weefsel onder de microscoop te onderzoeken, zal uw patholoog het percentage abnormale plasmacellen in uw beenmerg bepalen. Uw arts kan deze informatie combineren met andere testresultaten om het type plasmacelneoplasma te bepalen.

Welke andere tests voeren pathologen uit voor plasmacelneoplasma?

immunohistochemie

Uw patholoog zal een test uitvoeren genaamd immunohistochemie om meer te weten te komen over de plasmacellen in uw weefselmonster en om te bevestigen dat ze abnormaal zijn. Immunohistochemie is een test die antilichamen gebruikt om verschillende soorten eiwitten die door cellen worden geproduceerd, te markeren. Wanneer de cellen een eiwit produceren, beschrijven pathologen het resultaat als positief of reactief. Wanneer de cellen het eiwit niet produceren, wordt het resultaat beschreven als negatief of niet-reactief.

De kankercellen in plasmacelneoplasmata zijn afkomstig van plasmacellen en als gevolg daarvan produceren ze eiwitten die normaal door plasmacellen worden gemaakt, zoals CD138, MUM1 of CD79a. Ze kunnen ook eiwitten produceren die niet door normale plasmacellen worden geproduceerd, zoals CD20, CD117, CD56 of CyclinD1.

In situ hybridisatie

Uw patholoog kan ook een test uitvoeren die in situ hybridisatie (ISH) wordt genoemd om te bepalen welke immunoglobulinen worden geproduceerd door de abnormale plasmacellen. Zoals hierboven beschreven, zullen deze abnormale plasmacellen in een plasmacelneoplasma slechts één type immunoglobuline produceren, bijvoorbeeld IgG kappa of IgG lambda.

Moleculaire tests

Elke cel in je lichaam bevat een reeks instructies die de cel vertellen hoe hij zich moet gedragen. Deze instructies zijn geschreven in een taal die DNA wordt genoemd en de instructies worden opgeslagen op 46 chromosomen in elke cel. Omdat de instructies erg lang zijn, zijn ze opgedeeld in secties die genen worden genoemd en elk gen vertelt de cel hoe een stuk van de machine, een eiwit genaamd, moet worden geproduceerd.

Soms valt een stukje DNA van het ene chromosoom en wordt het gehecht aan een ander chromosoom. Dit wordt translocatie genoemd en het kan ertoe leiden dat de cel een nieuw en abnormaal eiwit maakt. Als het nieuwe eiwit ervoor zorgt dat de cel langer leeft dan andere cellen of zich verspreidt naar andere delen van het lichaam, kan de cel kanker worden. De kwaadaardige cellen kunnen ook een stukje DNA verliezen of winnen.

Pathologen testen meestal op deze moleculaire veranderingen door te presteren fluorescentie in situ hybridisatie (FISH) op een stukje weefsel van de tumor. Dit type testen kan worden gedaan op de biopsie exemplaar.

Verschillende soorten afwijkingen kunnen worden gezien in plasmacelneoplasmata. Ze omvatten translocaties waarbij het eiwit IGH betrokken is, verlies van chromosoom 1p of 17p (codes voor het gen TP53) en winst van chromosoom 1q. De aanwezigheid van deze afwijkingen kan uw arts helpen bij het bepalen van uw prognose.

Hoe beschadigen de abnormale plasmacellen in een plasmacelneoplasma het lichaam?

Er zijn drie manieren waarop een plasmacelneoplasma het lichaam beschadigt:

Wat zijn de soorten plasmacelneoplasmata?

Plasmacelneoplasma kan worden onderverdeeld in verschillende categorieën op basis van hoeveel immunoglobuline in uw bloed of urine wordt aangetroffen, evenals hoeveel plasmacellen er in uw beenmerg worden aangetroffen en of er al dan niet aanwijzingen zijn voor schade aan uw organen.

• Monoklonale gammopathie van onbepaalde betekenis (MGUS) – Deze diagnose wordt gesteld wanneer plasmacellen minder dan 10% van de cellen in het beenmerg vertegenwoordigen, de in het bloed of de urine gedetecteerde immunoglobulinen onder een bepaalde drempel liggen en er geen schade aan uw organen is. MGUS wordt beschouwd als een precancereuze aandoening omdat slechts een klein percentage van de personen met deze aandoening doorgaat naar de volgende fase.
• Plasmacelmyeloom – Deze diagnose wordt gesteld wanneer er meer dan 10% plasmacellen in uw beenmerg aanwezig zijn en de immunoglobulinen die in uw bloed of urine worden aangetroffen boven een bepaalde drempelwaarde liggen.
  • Als er geen aanwijzingen zijn voor schade aan uw organen, wordt dit een asymptomatisch (of smeulend) plasmacelmyeloom genoemd.
  • Als er aanwijzingen zijn van schade aan uw organen of meer dan 60% van de plasmacellen in uw beenmerg, wordt dit een plasmacelmyeloom of multipel myeloom genoemd.

Wat is een plasmacytoom?

Soms kunnen de abnormale plasmacellen zich groeperen om een ​​tumor te vormen. Een tumor die bestaat uit abnormale plasmacellen wordt een plasmacytoom genoemd. Wanneer een plasmacytoom zich buiten het bot vormt, wordt dit een extraossaal plasmacytoom genoemd. Als er slechts een enkele tumor in een bot wordt gevonden zonder schade aan andere delen van het lichaam, wordt dit een solitair plasmacytoom van het bot genoemd.

Wat is plasmacelleukemie?

De abnormale plasmacellen kunnen ook in het bloed terechtkomen. Als ze meer dan 20% van de witte bloedcellen in het bloed vertegenwoordigen, wordt dit plasmacelleukemie genoemd.

Wat is amyloïdose?

Soms zullen de abnormale immunoglobulinen die door de plasmacellen worden geproduceerd, zich ophopen in weefsels. Wanneer dit gebeurt, kan het een stof aanmaken die amyloïde wordt genoemd. Amyloïdose is een aandoening waarbij grote hoeveelheden amyloïde zich in het lichaam ophopen en schade aan organen veroorzaken. Bij amyloïdose kan er slechts een kleine populatie abnormale plasmacellen in het beenmerg worden gezien. Om amyloïde te zien, kan uw patholoog een speciale vlek Congorood genoemd. Bij gebruik van deze vlek ziet het amyloïde er onder normaal licht rood uit en onder speciaal licht appelgroen.